De veldhakselaar
De veldhakselaar
Goedgekeurd door Sociale Partners
Getoetst door Nederlandse Arbeidsinspectie

Geactualiseerd: oktober 2022

Tijdens het werken met de veldhakselaar is het verhelpen van een storing of verwijderen van gedetecteerd metaal (verstopping) het grootste veiligheidsrisico wanneer een hakselaar nog in bedrijf is. Zorg daarom voor een duidelijke werkwijze. Lees ook het onderwerp ‘Verstoppingen en storingen oplossingen’ in de arbocatalogus. 

Wat is de gewenste situatie?

Er wordt gewerkt met een CE gemarkeerde veldhakselaar.

Het werken met en in de buurt van de veldhakselaar gebeurt veilig.

Medewerkers die werken op en naast de veldhakselaar zijn hiertoe aangewezen en geïnstrueerd.

Het verhelpen van storingen en verstoppingen vindt op een veilige manier plaats.

Maatregelen

Test voor aanvang van het seizoen de beveiligingen en noodstoppen. Doe dit ook na het ombouwen van de veldhakselaar van grashakselaar naar maishakselaar.

Zorg dat medewerkers nooit verstoppingen of storingen verhelpen aan draaiende of bewegende machines;

Maak duidelijke afspraken over de rolverdeling tussen hakselmachinist en trekkerchauffeurs. 

Geef voorlichting aan de hand van de gebruikershandleiding en een praktijkgedeelte verzorgd door een ervaren veldhakselaarmachinist.

Toelichting op de maatregelen

Machine, controle en gereedschap

  • Zorg dat voor aanvang van de werkzaamheden de machinist altijd de werking van de functieblokkeerschakelaar(s) en noodstoppen controleert.
  • Zorg dat de monteurs de juiste gereedschappen bij zich hebben om kleine storingen en verstoppingen op te heffen.
  • Laat de veldhakselaar jaarlijks keuren door een deskundige. Leg de bevindingen vast in het onderhoudsboekje. Zie HIER voor een voorbeeld van een checklist.
  • Voer regulier onderhoud uit volgens opgave zoals beschreven in de gebruikshandleiding.

Afspraken vooraf 

  • Instrueer medewerkers geen verstopping (gewas of metaal) aan een draaiende machine op te lossen. Een storing moet verholpen worden door een deskundige (een hiervoor opgeleide monteur of het mechanisatiebedrijf).
  • Voordat het werk van start gaat moeten afspraken zijn gemaakt over de werkwijze bij het opheffen van verstoppingen van- of verstoringen aan de machine. Deze afspraken gaan over:
    o    Wie doet wat en wanneer (rolverdeling machinist, chauffeur en andere             betrokkenen)?
    o    Welke signalen worden afgesproken voor de onderlinge communicatie?          Bijvoorbeeld het signaal om direct te stoppen met de werkzaamheden.
    o    Welke voorwaarden gelden voor het herstarten van de machine?
  • Zorg dat als in de loop van de dag het team wisselt van samenstelling ook de nieuwe teamleden geïnformeerd worden over de gemaakte afspraken.
  • Zorg dat geregeld is wie toezicht houdt op de gemaakte afspraken.

Afspraken bij het oplossen van storingen
 

Afspraken bij het oplossen van storingen
  • Storingen worden alleen opgelost door een daartoe opgeleide monteur. Dit kan ook de machinist of een andere medewerker zijn die door opleiding of instructie op dit gebeid vergelijkbare kennis en vaardigheden heeft opgebouwd.
  • Zet bij een storing de gehele machine stil, ontkoppel het transmissiesysteem (hendel in de neutrale stand), verwijder de sleutel uit het contact en voer reparaties alleen uit met een stilstaande motor en stilstaand hakselmechanisme.
  • Zorg dat men de gebruikershandleiding kan raadplegen voordat wordt gestart met het verhelpen van de storing. 

Afspraken bij het verhelpen van verstoppingen door gras of mais.

  • De machinist is verantwoordelijk voor het veilig oplossen van een verstopping. Dit betekent dat hij ook iemand die niet veilig werkt weg mag sturen.
    Er zijn twee soorten verstoppingen:

1.    Verstopping bij de invoer: de motor mag blijven draaien, maar het invoermechanisme moet geheel stilstaan.
Wanneer de bestuurder de chauffeursstoel verlaat hoort de multifunctionele hendel (hydrostatisch) in de vrijstand te komen en wordt:  
• de (parkeer)rem ingeschakeld;
• de invoerrollen gestopt;
• het invoermechanisme gestopt.

Onderstaande foto is het invoermechanisme.

Invoer haksleaar

2.    Verstopping bij de blazer / pijp: de hoofdaandrijving en de motor moeten stilstaan, dus de contactsleutel moet eruit.

Hakselaar

Bovenstaande foto betreft de blazer.

  • Wacht   totdat de hydrostaatmotor of de koppeling naar de haksel aggregaat / hakselkooi uitgeschakeld is bij een verstopping in de pijp of blazer. Daarna wordt gecontroleerd of de rotor en de blazer niet meer draaien. Daarna mag de machine pas vrij gemaakt worden.
  • De machinist verlaat de cabine niet voordat het aandrijfmechanisme van de opraper uitgeschakeld is en in de transportstand staat, het invoermechanisme omlaag is geplaatst, de motor is uitgeschakeld en de contactsleutel is uitgenomen.

Afspraken bij verstopping door metaal in de invoer 

De vijf stappen die de machinist moet nemen als hij merkt dat het metaaldetectorsysteem het invoermechanisme van de opraper heeft stopgezet of wanneer de invoer verstopt zit:

1. Stoppen met rijden

Melding

2. De opraper/invoer omhoog plaatsen
3. Vijf meter achteruit rijden
4. Het invoersysteem omkeren en het gewas terugdraaien
5. De opraper/invoer uitzetten

Afspraken bij het oprapen van metaal

  • Als een ander dan de machinist het metaal gaat oprapen kan dat alleen onder strikte voorwaarden, bijvoorbeeld door een vast team dat werkt volgens vooraf gemaakte vaste afspraken:

De persoon die het metaal gaat oprapen:
• ga op veilige afstand (minimaal 2 meter) staan;
• benader de machine pas als de opraper stilstaat en de machinist het sein veilig geeft;
• houd zicht op elkaar;
• geef de machinist een signaal als het metaal opgeraapt is.

Bij verwijderen van metaal uit de machine:
• de machinist verlaat de hakselaar; door het verlaten van de stoel moet de vijzel en invoerrollen stil komen te staan;
• wacht tot de draaiende delen geheel tot stilstand zijn gekomen;
• de hakselmachinist verwijdert het metaal als er niemand in de cabine aanwezig is;
• schakel de toevoer in als je zeker weet dat iedereen op een veilig afstand is.  

Opleiding en Instructie

  • Laat de leverancier van de veldhakselaar een voorlichting over de theorie- en praktijk verzorgen.
  • Leg vast wie hebben deelgenomen aan de voorlichting en instructie, de inhoud van de voorlichting en instructie en de datum van deelname.
  • Maak afspraken met alle betrokkenen over de te gebruiken arm- en handseinen of andere vormen van communicatie.
  • Er wordt door de leidinggevende of werkgever toezicht gehouden op de gemaakte afspraken.

Jeugdigen

  • Indien de meerijdende trekker door een jeugdige (<18 jaar) wordt bestuurd, die in het bezit is van een trekkerrijbewijs en de werkzaamheden onder deskundig toezicht verricht, mag  geen storingen en verstoppingen verhelpen.

Anderstaligen

  • Zorg voor een aantoonbare instructie en werkafspraken in een voor hen begrijpelijke taal.

Meer informatie

Download LMRA Werken met de veldhakselaar als PDF

Voor de Machinist

Overige medewerkers

Toetsing Arbeidsinspectie

Dit onderwerp in de Arbocatalogus is in september 2022 positief getoetst door de Nederlandse Arbeidsinspectie op de volgende artikelen uit het Arbobesluit:

  • Artikel 7.11a. Voorlichting lid 1 en 2
  • Artikel 7.16. Noodstopvoor-ziening
  • Artikel 7.5. Montage, demontage, onderhoud, reparatie en reiniging van arbeidsmiddelen lid 2
  • Artikel 7.6. Deskundigheid werknemers lid 2

Meer informatie

Geen berichten gevonden.

Heb je vragen of nog extra hulp nodig?

Een gezond bedrijf. Zo doe je dat!

Hebben jouw medewerkers een gezonde werkplek? Werken ze allemaal even veilig? En net zo belangrijk: zitten ze lekker in hun vel? Vragen waar wij het antwoord op weten.
Bij Stigas hebben we jarenlange ervaring met het zorgen voor gezonde medewerkers in agrarische en groene bedrijven. Gezonde medewerkers zorgen namelijk voor gezonde bedrijven. En gezonde bedrijven zorgen voor een gezonde sector.

Vrouw met mobiel