Toelichting op de maatregelen

1. Meest geschikte middel en werkwijze kiezen

• Plaats op vaste werkplekken en op plekken waar medewerkers regelmatig moeten zijn vaste trappen, hekwerken en leuningen (zoals op bordessen of hooggelegen opslagplaatsen).
• Onderzoek of er alternatieven zijn waardoor er niet op hoogte gewerkt hoeft te worden. Kies bijvoorbeeld bij aanschaf van een nieuwe machine voor een GPS ontvanger die door het dakluik van de machine wordt ingebouwd. Hierdoor is het niet meer nodig om op de machine te klimmen om de GPS ontvanger te verwijderen. 
• Een ladder of trap is niet bedoeld als werkplek. Het gebruik ervan is alleen toegestaan voor kortdurende werkzaamheden én als vliegtuig-/bordestrap, steiger, rolsteiger en hoogwerker niet mogelijk zijn.
• Ontwikkel samen met de medewerkers een veilige werkwijze voor regelmatig voorkomende werkzaamheden waarbij een ladder/trap de enige optie is om te gebruiken.

2. Zorg dat de rolsteiger, schaarhoogwerker, ladder of trap in goede staat zijn en gekeurd is.

• Houd de keuring en onderhoud bij in een onderhoudsboek of digitaal onderhoudssysteem. Sla daar ook  de keuringsrapporten op.

Rolsteigers

• Onderhoud het steigermateriaal volgens de gebruikshandleiding en meldingen van medewerkers. Materiaal mag geen slijtage, vervorming of scheurvorming vertonen. Verbindingen en borgingen moeten goed functioneren. Controleer of de opbouwframes zijn voorzien van relevante opschriften (fabrikant, typeaanduiding, steigerklasse, opbouwhoogte en noodzaak voor stabilisatoren).
• Keur de rolsteiger en/of het opgeslagen materiaal jaarlijks en na een incident (zoals aanrijding of omvallen) volgens NEN-EN 1004. Hiervoor kan je het Keuringsformulier rolsteigers gebruiken. De persoon die keurt mag in dienst zijn van het eigen bedrijf als hij/zij daarvoor over aantoonbare deskundigheid beschikt.

Hoogwerker: schaarhoogwerker en armlift

• Laat de schaarhoogwerker of armlift jaarlijks keuren en van een keuringssticker voorzien.

Vliegtuigtrap/ bordestrap

• De bordestrap moet voldoen aan de NEN 2484 en Warenwetbesluit Draagbaar Klimmaterieel.

Ladders en trappen

• Een ladder/trap moet voldoen aan NEN 2484 of EN 131.
• Onderhoud de ladder/trap volgens de gebruikshandleiding en naar aanleiding van meldingen van medewerkers.
• De ladder/trap moet jaarlijks (en na ieder incident) worden geïnspecteerd op slijtage, vervorming, scheurvorming en het juist functioneren van de verbindingen. Hiervoor kan je het Keuringsformulier ladders/trappen gebruiken.
• Laat de keuring uitvoeren volgens NEN 2484. De persoon die keurt mag in dienst zijn van het eigen bedrijf als hij/zij daarvoor over aantoonbare deskundigheid beschikt.

3. Verzorgen van instructie

• Zorg dat voor gebruikers duidelijk is of de ladder/trap/rolsteiger/hoogwerker en vliegtuig- bordestrap al dan niet goedgekeurd is, bijvoorbeeld door een keuringssticker of markering ‘niet gebruiken’.
• Zorg dat de kennis en ervaring van de medewerkers is afgestemd op de gevaren van het werken op hoogte (zoals valgevaar, ondeugdelijke ladders/trappen/rolsteiger en het laten vallen van voorwerpen), de werkzaamheden en de omgeving van de werkplek. Verzorg een voorlichting. Gebruik hiervoor de toolbox Veilig werken ladder/trap.
• Zorg dat de directe omgeving vrij is van verkeer of gebruik afzettingen.
• Zie erop toe dat medewerkers de LMRA uitvoeren. Pak eventuele meldingen die daaruit voortkomen op.
• Bekijk ook de arbocatalogustekst: Voorlichting en instructie

Specifiek voor werken met de hoogwerker

• Zorg voor een adequate opleiding veilig werken met de schaarhoogwerker of armlift. De bediener moet het bedieningskwalificatieschema en de informatie uit de gebruikershandleiding kunnen toepassen. De gebruikershandleiding van de betreffende hoogwerker moet zijn begrepen en worden toegepast.
• Voor aanvang van de werkzaamheden moet nagegaan worden of alle functies van de hoogwerker goed werken. Ook moeten controles uitgevoerd worden om te voorkomen dat de hoogwerker tijdens de werkzaamheden stil valt (bijvoorbeeld olie, vloeistoffen, voeding).
• Laat medewerkers aangelijnd (positioneringslijn) werken in de werkbak van de hoogwerker. In de armlift is dit verplicht en de schaarhoogwerker aanbevolen. In alle gevallen moet de persoon binnen de leuningen in de bak blijven. Hiervoor is er maar één oplossing: een korte lijn (zonder demper!) om te voorkomen dat de persoon over de leuning kan komen (bescherming tegen vallen).

Specifiek voor werken met de (bordes)trap

• Het bordes van de bordestrap (vliegtuigtrap) moet groot genoeg zijn om veilig met beide voeten erop te kunnen staan.
• Het bordes van de bordestrap (vliegtuigtrap) mag niet hoger zijn dan 5 meter (volgens NEN 2484, tenzij speciaal ontworpen voor ander gebruik).
• De treden van de bordestrap (vliegtuigtrap) moeten een antislipprofiel hebben.
• Gebruik de bordestrap (vliegtuigtrap) niet op een gladde ondergrond zonder maatregelen.
• Ladders/trappen worden na gebruik opgeslagen. Let er daarbij op dat ze beschermd zijn tegen weersinvloeden en beschadigingen. Zorg dat ladders/trappen niet door onbevoegden gebruikt kunnen worden.

4. Toezicht houden

• Zorg ervoor dat er toezicht is op het naleven van de afspraken over het gebruik van ladders/trappen/rolsteigers en hoogwerker.
• Zorg dat er andere mensen in de buurt zijn, als er op hoogte wordt gewerkt. Zo kan er meteen hulp worden verleend als het toch mis gaat. Instrueer medewerkers hoe zij moeten handelen als iemand is gevallen.

Meer informatie

• Beslisschema Werken op hoogte
• Keuringsformulier Ladders en trappen
• Keuringsformulier Rolsteigers
• A-blad rolsteigers (Volandis)
• Arbocatalogustekst Buiten werken met de hoogwerker
• Toolbox veilig werken met ladders en trappen
• Toolboxvideo Veilig werken op hoogte