Laatste update 04/06/2024
Het gebruik van een heftruck brengt verschillende gevaren met zich mee: vallende lading, een kantelende heftruck en aanrijdingen met personen of kwetsbare objecten. Ongevallen met heftrucks hebben regelmatig een ernstige afloop. Overige risico's kunnen zijn de blootstelling aan DME (dieselmotor emissie), blootstellingen aan trillingen en schokken en risico's met betrekking tot het veilig laden van loodaccu's. Deze thema's zijn in andere arbocatalogi uitgebreid beschreven.
Wat is de gewenste situatie?
De heftruck is veilig en wordt conform de handleiding gebruikt en onderhouden.
De werkomgeving is veilig voor chauffeur en omstanders.
Medewerkers zijn deskundig en geïnstrueerd en de leiding houdt toezicht op de gemaakte afspraken.
Als een heftruck kantelt, kan de medewerker niet bekneld raken.
Binnen worden geen dieselheftrucks gebruikt.
Maatregelen
Inventariseer en beoordeel de risico's van de machine in de Risico Inventarisatie & Evaluatie:
Laat de heftruck jaarlijks keuren en houd het onderhoud bij in een onderhoudsboek.
Zorg voor veiligheidsmaatregelen om aanrijdingen met de heftruck (d.m.v. verkeersregels, markeringen, gescheiden looppaden) en kantelen van de heftruck (d.m.v. vlakke vloeren, rekening houden met de last en rijsnelheid) te voorkomen;
Zorg dat de heftruck is voorzien van een stoelgordel, veiligheidsbeugels, GBS of vergelijkbare veiligheidsvoorzieningen.
Rijd, indien een last je zicht beperkt, altijd achteruit. Indien bij het oppikken en wegzetten van lasten vooruitrijden noodzakelijk is, dan moet je er zeker van zijn dat er niemand zich in de directe nabijheid bevindt. Of dat er met die persoon altijd oogcontact is;
Verbied het omhoog brengen van personen op de lepels of met behulp van een werkbak (het gebruik van een werkbak aan de heftruck is niet meer toegestaan!);
Laat heftruckchauffeurs en medewerkers die in de heftruckzone komen, veiligheidsschoenen (minimaal type S1) dragen;
Zorg voor mondelinge en schriftelijke instructie en voor goed opgeleide en geïnstrueerde medewerkers
Checklist
Checklist dagelijkse praktijk voor chauffeurs
Checklist
Checklist dagelijkse praktijk voor werknemers die zich op de vloer bevinden waar heftrucks rondrijden
Toelichting op de maatregelen
Organisatie en voorbereiding
- Markeer plaatsen waar het niet is toegestaan om met de heftruck te komen en markeer de looproutes.
- Voetgangers zijn een kwetsbare groep op de werkvloer. Bij mogelijk aanrijdgevaar is het verstandig om veiligheidsmaatregelen te nemen. Bijvoorbeeld:
- het scheiden van voetpaden en rijdende heftrucks;
- aanduidingen/ waarschuwingsstickers op of nabij toegangsdeuren die wijzen op de aanwezigheid van heftrucks;
- het maximeren van rijsnelheden (heftruck maximaal 6 km/uur binnen en 12 km/uur buiten);
- zorgen dat de transportroutes voldoende breed zijn, zodat heftrucks de ruimte hebben om te kunnen rijden en draaien (bij eenrichtingsverkeer minimaal 60 cm breder dan het breedst beladen transportmiddel en bij tweerichtingsverkeer 90 cm breder dan 2x het breedst geladen transportmiddel).
- Zorg dat transparante deurflappen tijdig worden vervangen.
- Zorg voor egale vloeren en ondergronden om onnodige trillingen te voorkomen.
- Een ongelijke werkvloer verhoogt het risico op kantelgevaar en verhoogt het risico op beschadiging van de lading. Een ongelijke werkvloer brengt ook extra onderhoudskosten aan de heftruck.
- Zorg dat de acculaadruimte goed is geventileerd en voorkom vonkvorming. Bij het opladen van de accu’s kan het explosieve waterstofgas vrijkomen. (zie Veilig een heftruckbatterij laden).
- In een geventileerde ruimte waarbij er geen open vuur in de nabijheid is, kan het laden van heftruckbatterijen in gewone werkruimtes en magazijnruimten plaatsvinden. Vaste inrichtingen voor het laden van stationaire accu's met toestellen met een vermogen van meer dan 2 kW zijn onderhevig aan vergunningsplicht. Voor het laden van verschillende batterijen en wisselbatterijen wordt een aparte ruimte aanbevolen.
- Het meerijden van personen op een heftruck is alleen toegestaan, als daar een veilige plaats voor is ingericht. Met een veilige plaats wordt een extra stoel met veiligheidsgordel bedoeld.
Afbeelding: Verbodsbord meerdere personen op heftruck
Gereedschap, machines en apparaten
- Laat de heftruck jaarlijks door een deskundige keuren, regelmatig en vakkundig onderhouden en zorg dat dit wordt vastgelegd in een logboek. Let op: Bij elk ingebruikname dient de goede werking te worden gecontroleerd.
- Om de blootstelling aan trillingen en schokken te voorkomen / te verminderen is het van belang dat de heftruck is voorzien van een goed onderhouden, geveerde stoel, een bandenkeuze waarbij de minste trillingen voorkomen. Dit moet afgestemd zijn op de uit te voeren werkzaamheden en de rijsnelheid te beperken.
- Zorg voor een FOPS systeem (= FALL ON PROTECTION SYSTEM, dit is een versterkte dakconstructie) bij een hefhoogte boven de 1.80 meter.
- Zorg voor een lastrek als een extra voorziening, bij het heffen boven de 2,5 meter, gemonteerd aan het vorkenbord tenzij het vorkenbord zelf hoog en breed genoeg en fijnmazig genoeg is om als lastrek te dienen.
Zie erop toe dat:
- de heftruck is voorzien van een claxon, spiegels en veiligheidskooi.
- de heftruck een veiligheidsgordel heeft. Deze zorgt ervoor dat de bestuurder bij het kantelen van de heftruck niet bekneld raakt. Een heftruckchauffeur heeft een gebruikersplicht, wanneer er een gordel aanwezig in de heftruck, dan moet deze gedragen worden. Alternatieven zijn: een dichte cabine of veiligheidsbeugel (PPS-systeem) of het gordelbandsysteem (GBS). Kijk bijvoorbeeld op: www.eblo.nl.