Bestraten

Toelichting op de maatregelen

Organisatie en voorbereiding

• Gebruik bij de voorbereiding van het werk en het aanvullen van zand, waar mogelijk, machines.
• Egaliseer waar mogelijk machinaal. Ook bij handmatig egaliseren zijn er hulpmiddelen beschikbaar.
• Stel voorafgaand aan de werkzaamheden een straatwerkplan op of bij kleinere objecten een schets of tekening, waarin duidelijk staat aangegeven welk deel machinaal en welk deel handmatig uitgevoerd wordt.
• Geef bij de keuze voor handmatig bestraten – op basis van de Matrix Elementenverharding Wanneer mechanisch / handmatig - aan waarom machinaal bestraten niet uitvoerbaar is.
• Is machinale verwerking onmogelijk en handmatige verwerking van stenen en tegels niet toegestaan? Overleg, indien mogelijk met de opdrachtgever en/of ontwerper over alternatieven.
• Verwerk tegels die groter zijn dan 300 x 300 mm en stenen van meer dan 211x105x80 mm. machinaal. Kan dat niet, gebruik dan hulpmiddelen zoals een klem of vacuüm zuignap.
• Zorg dat hulpmiddelen tijdig op de werkplek aanwezig zijn.
• Wissel het handmatig leggen van stenen en tegels af met andere taken, zoals uitzetten, egaliseren, knippen, zagen, trillen en vegen. Dit voorkomt overbelasting. 

Tabel: Gewichten van enkele veel voorkomende tegelsoorten

Gereedschap, machines en apparaten

• Zorg voor gereedschap dat geschikt is voor het werk.
• Denk bij de vervanging van machines aan ergonomische machines. Zie filmpje.
• Zorg voor hulpmiddelen die lichamelijke belasting verminderen. Denk o.a. aan:
  • Een hydraulische hefarm op de bedrijfs- of aanhangwagen voor het laden lossen van bijvoorbeeld de trilplaat.
  • Een vacuüm zuignap of tegelklem op wielen om de rug te sparen. De praktijk leert dat het wel even moet wennen, maar daarna werkt het zeer effectief!

• Vervang tijdig de trillingsdempende voorzieningen tussen de machine en de handvatten die door veroudering en slijtage kunnen verslechteren.
• Zorg voor doorslijpmachines waar een watersproeier op zit.

Opleiding en instructie

• Instrueer de medewerkers aantoonbaar over de gevaren van het werk en de te nemen maatregelen.
• In de instructie aan de medewerkers moet minimaal het volgende aan de orde komen; zie bijlage
• Bespreek ook :
  • het gebruik en onderhoud van de persoonlijke beschermingsmiddelen
  • het belang van goede kleding. Goede kleding zorgt ervoor dat het lichaam (bijvoorbeeld de rug, de schouders en de armen) niet afkoelt.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

• Zorg voor beschermingsmiddelen waar goed mee gewerkt kan worden:
  • Veiligheidsschoenen met goede grip op de ondergrond.
  • Soepel zittende werkhandschoenen, bij voorkeur de stratemakershandschoenen. De bovenzijde is van katoen en de onderzijde voorzien van een anti-sliplaag, zodat de steen of tegel niet uit de hand glijdt. Deze is ook te verkrijgen in de "winteruitvoering".
  • Oogbescherming bij opspattend steen of beton en slijpen.
  • Gehoorbescherming bij zagen, slijpen en trillen.
  • Comfortabele kniebeschermers.
  • Veiligheidskleding / signaalkleding.

• Reinig vervuilde persoonlijke beschermingsmiddelen tijdig.
• Zitten persoonlijke beschermingsmiddelen niet comfortabel, zijn ze verouderd of defect: bespreek het met de leidinggevende.

Wat u verder nog moet weten

• Voorkom te zwaar tillen. Zet de trilplaat op wielen of laad en los de trilplaat met een tilhulpmiddel, zoals een shovel, minigraver, of een hydraulische arm op de bedrijfswagen. Let op maximaal toelaatbaar tilgewicht.
• Bij het slijpen van steen of beton kan schadelijk kwartshoudend stof vrijkomen. Dat is te verminderen door met water te slijpen. Het is niet toegestaan om droog te slijpen.

Meer informatie

CROW richtlijn 324 "Verantwoord aanbrengen elementenverharding afweging tussen handmatig en mechanisch straatwerk" www.crow.nl

Voorbeeld van vacuümtiller voor grotere tegels

Voorbeeld van eenvoudige klem voor tegels (zoals 60 x 40 of 50 x 50)