Je gelooft het niet

Peter Tamsma

Manager preventieadvies

Stigas verzamelt al sinds jaar en dag informatie over ongevallen in agrarische en groene sectoren, om ook op die manier in de gaten te houden wat er kan gebeuren en waar mogelijk extra aandacht aan besteed moet worden. Bij het verzamelen vallen soms dingen op en die zetten je aan het denken.

Soms kom je van die ongevallen tegen die eerder lijken op een slapstickscript dan op een beschrijving van een ongeval. Maar in dit geval is het slachtoffer met ernstige verwondingen met een traumahelikopter naar het ziekenhuis gevlogen en kan hij er waarschijnlijk niet om lachen.

Wat is er gebeurd?

In Noord-Duitsland moest een medewerker werkzaamheden op een dak uitvoeren. Om te voorkomen dat hij naar beneden zou vallen, had hij zich uitgerust met valbeveiliging. Dat is natuurlijk hartstikke goed. Je zou ze tenslotte de kost moeten geven die zonder enige vorm van valbeveiliging een dak op gaan, ook in Nederland in de agrarische en groene sectoren.

Het probleem van valbeveiliging is natuurlijk dat het andere uiteinde ergens stevig aan vastgemaakt moet worden. Het slachtoffer had bedacht dit aan de bedrijfsbus te bevestigen.

Mijn eerste gedachte was direct: het zal toch niet waar zijn? Die van jou ook?

Het was waar. Zijn collega is weggereden in de bus om sigaretten te halen en heeft daarbij het slachtoffer van het dak getrokken.

Bron: Norddeutscher Rundfunk
De man had zich volgens de politie met een touw vastgebonden aan een auto die beneden stond - totdat deze onverwachts wegreed. Hij raakte zwaargewond. (Symbolische afbeelding)

Wat ging goed en wat ging fout?

Wat goed ging is natuurlijk dat het slachtoffer valbeveiliging gebruikte. Wat ook goed ging, is dat hij er kennelijk over had nagedacht dat de valbeveiliging aan iets zwaars bevestigd moet worden om te voorkomen dat je alsnog van het dak valt en het voorwerp waaraan je de valbeveiliging hebt bevestigd ook nog eens op je kop belandt.

Achteraf bekeken was het waarschijnlijk verstandiger geweest om de valbeveiliging aan een ander ankerpunt te bevestigen of het werk op dat moment niet te doen en naar een andere oplossing te zoeken. Maar misschien was die optie er niet. In dat geval was de bedrijfsbus geen slechte oplossing, ervan uitgaand dat hij op de rem stond, etc. etc.

Wat hij nog had moeten doen, is simpel: de autosleutel in zijn eigen zak steken en zijn collega duidelijk vertellen dat de bus niet mocht worden verplaatst omdat zijn valbeveiliging eraan vastzat.

Wat kunnen we ervan leren?

Mij gaat het niet om het vallen van een dak. Dat werken op een dak gevaarlijk is, weten we wel, al wordt het risico misschien vaak onderschat. Niet voor niets zijn er ook in de agrarische en groene sectoren met enige regelmaat dodelijke slachtoffers te betreuren doordat mensen van of door het dak vallen.

Waar het mij wél om gaat, is het gevaar van denken: het zal zo’n vaart niet lopen. Dit voorbeeld laat zien dat domme, ogenschijnlijk onmogelijke ongelukken wél gebeuren. En vaak eenvoudig te voorkomen zijn.

En jij?

Denk je er ook even goed over na wat er mis kan gaan voordat je aan een klus begint? En neem je dan passende maatregelen om dit te voorkomen? Gebruik bijvoorbeeld de checklists in de arbocatalogi als hulpmiddel.