Aangekondigd of niet? De Arbeidsinspectie legt uit hoe ze te werk gaat

Aangekondigd of niet? De Arbeidsinspectie legt uit hoe ze te werk gaat

Dagelijks brengen de inspecteurs van de Nederlandse Arbeidsinspectie een bezoek aan bedrijven om te controleren of er gezond, veilig en eerlijk gewerkt wordt. We vroegen aan Rachel Eijzenbach, programmamanager van het programma Goed Werkgeverschap in sectoren en ketens, hoe de Arbeidsinspectie te werk gaat.

Twee redenen voor een inspectiebezoek

Er zijn twee redenen waarom een inspecteur een bezoek brengt aan een bedrijf. De eerste reden is dat de Arbeidsinspectie een klacht van een misstand of melding van een arbeidsongeval heeft ontvangen die onderzocht moet worden. De tweede reden is dat het bedrijf geselecteerd wordt voor een bezoek. De Arbeidsinspectie werkt risicogericht; dit betekent dat we met behulp van een inspectiebrede risicoanalyse bepalen in welke sectoren en beroepen de risico’s op oneerlijk, ongezond en onveilig werk het grootst zijn en waar we dus onze activiteiten en projecten moeten inzetten om een zo groot mogelijk effect te kunnen bereiken.

Voorbereid op de inspectie: Soms weet je het wél

Als de Arbeidsinspectie naar aanleiding van een melding of klacht op bezoek komt, is dat meestal onaangekondigd. Niet alle bezoeken zijn echter helemaal onaangekondigd: Rachel vertelt dat voor sommige projecten vooraf overleg plaatsvindt met brancheorganisaties om te bespreken welke risico’s de sector zelf ziet. Over het doel en de uitvoering van de inspecties wordt dan via brancheorganisaties in het agrarisch en groen gecommuniceerd met de sector. Bedrijven kunnen zich dan voorbereiden op een mogelijk bezoek. Zo is er aangekondigd dat de inspectie onder andere op fysieke (over)belasting gaat controleren in de volle grond teelt. Rachel: “Met dergelijke projecten willen we actief bijdragen aan betere arbeidsomstandigheden en bedrijven bewegen om de basis op orde te brengen, voor zover ze dat nog niet hebben gedaan.”

Zo gaat een inspectie

Er is een verschil in aanpak tussen inspecties die gericht zijn op gezond en veilig werken en inspecties die de focus hebben op eerlijk werk. Een inspectie met de focus op gezond en veilig werken werkt als volgt: Als een inspecteur bij het bedrijf aankomt, maakt hij of zij zich uiteraard bekend. Sommige inspecteurs gaan meteen de werkvloer op, anderen starten met een kop koffie en gaan eerst in gesprek om wat meer uitleg over het werkproces te ontvangen. Bij de rondgang over de werkvloer wordt de inspecteur vaak begeleid door een leidinggevende of veiligheidscoördinator van het bedrijf. Eventueel voert hij of zij gesprekken met werknemers op de vloer. “Daarnaast vragen we altijd of iemand van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging wil meelopen. We vragen hoe de gesprekken met de werkgever verlopen en welke vraagstukken er spelen rondom veiligheid en andere arbeidsgerelateerde zaken”, licht Rachel toe. “Tijdens een inspectie vragen we ook altijd de RI&E-documenten op, de wettelijk verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie met het daaruit volgende plan van aanpak.”

De bevindingen worden direct tijdens de inspectie teruggekoppeld en later nogmaals in de vorm van een inspectiebrief. “Als we lichte overtredingen constateren, ontvangt het bedrijf een waarschuwing of een eis, wat betekent dat de misstanden binnen een redelijke termijn moeten worden opgelost. Wanneer bij een herinspectie blijkt dat niet aan de waarschuwing of eis is voldaan, dan kan er een boeterapport opgemaakt worden.

Bij ernstig gevaar voor personen kunnen we zelfs besluiten om het betreffende werk stil te leggen”, vertelt Rachel.

Inspectie eerlijk werk

Een inspectie gericht op eerlijk werk wordt in principe uitgevoerd door meerdere inspecteurs. De inspecteurs gaan bij aankomst meteen de werkvloer op, omdat zij willen zien wat voor werkzaamheden door welke werknemers worden uitgevoerd. Om te weten wie er werken, wordt aan de werknemers gevraagd naar hun identiteitsdocumenten. De werknemers worden door de inspecteurs apart genomen en bevraagd over onder andere hun arbeidsovereenkomst, de loonbetaling en de werktijden. Een van de inspecteurs meldt zich bij de werkgever en legt uit wat het doel van de controle is en op welke wetgevingen gecontroleerd wordt. Ook worden er administratieve documenten opgevraagd die voor het onderzoek relevant zijn.

Na afloop van de inspectie volgt een korte voorlopige terugkoppeling en worden (eventueel) vervolgafspraken gemaakt. Het onderzoek dat volgt op een inspectie kan enige tijd in beslag nemen. Zijn er overtredingen geconstateerd? Dan kan de werkgever een boeterapport verwachten. Is de werkgever herhaaldelijk de fout ingegaan? Dan kan het bedrijf zelfs voor een bepaalde periode stilgelegd worden.

"Eerlijk werk"-inspecties maken indruk, maar voorbereiding is mogelijk

Rachel: “We horen terug dat met name de inspecties die gericht zijn op eerlijk werk behoorlijk indruk kunnen maken op de bedrijven die bezocht worden. Wij begrijpen dat en proberen hiermee in onze benadering waar mogelijk rekening te houden.We moeten echter wel ons werk kunnen doen; om misstanden aan te kunnen treffen, kan het soms niet anders dan onaangekondigd te inspecteren en daarbij een bepaalde werkwijze te hanteren.”

Na afloop van een inspectieproject communiceren we op verschillende manieren (vaak ook via onze branchecontacten) over onze bevindingen tijdens inspecties. Op de website www.nlarbeidsinspectie.nl is meer te lezen over onze aanpak en werkwijze. Tot slot heeft Rachel ook een tip: “Om goed voorbereid te zijn op een controle, kijk dan vooral eens op de website www.zelfinspectie.nl!

Waarom Stigas?

Sectorspecifieke kennis

Met een gemotiveerd en gespecialiseerd team, boordevol kennis van de agrarische en groene sector, zetten we ons dagelijks in voor een gezonde werkplek.