Leren van ongevallen: stieren

Peter Tamsma
Peter Tamsma
Manager preventieadvies

Stigas verzamelt al sinds jaar en dag informatie over ongevallen in agrarische en groene sectoren, om ook op die manier in de gaten te houden wat er kan gebeuren en waar mogelijk extra aandacht aan besteed moet worden. Bij het verzamelen vallen soms dingen op en die zetten je aan het denken.

Net terug van vakantie en ik ben op zoek naar een onderwerp voor deze blog.
7 koeien overleden door mestgassen, 3 mensen afgevoerd naar het ziekenhuis is het nieuws van vandaag. Verder zie ik Man raakt bekneld onder trekker en wordt afgevoerd met een traumahelikopter. Zou hij een gordel hebben gebruikt?, vraag ik mij af. Over de gevaren van mestgassen en het dragen van gordel heb ik dit jaar al geschreven, de kracht schuilt hem in de herhaling, maar zo snel nog niet.

Dan maar iets dat op mijn lijstje staat om nog eens te bespreken: Stieren.
Elk jaar gebeuren er ongevallen met stieren. Soms zelfs dodelijk. 
Naar aanleiding van een dodelijk ongeval met een stier heb ik ooit tegen een krant gezegd dat je veiligheidsproblemen volgens de arbeidshygiënische strategie moet aanpakken. Dat wil zeggen dat:

  1. Je eerst moet kijken of je bron van het probleem kunt wegnemen.
  2. Als dat niet lukt dat je de mens en de bron van elkaar scheidt.
  3. Lukt dat niet dan moet je het aantal mensen dat blootgesteld wordt aan het risico zo klein mogelijk houden (geen mensen onnodig blootstellen) en ze zo kort mogelijk blootstellen aan het risico.
  4. Pas in laatste instantie mag je persoonlijke beschermingsmiddelen toepassen.

Stier nodig op je bedrijf?

In het geval van stieren betekent dat, dat je eerst eens na moet denken of je wel stieren op je bedrijf wilt. Door de krant werd dit vertaald in de krantenkop: “Stigas wil stieren van boerenbedrijf weren”. Deze ‘leuke’ kop werd vervolgens door de andere kranten overgenomen en zo nu en dan ook nog eens hergebruikt. Ik kreeg dan vaak de reactie weet je niet dat stieren nodig zijn om kalfjes te krijgen? Dat is natuurlijk zo, maar er is ook nog zoiets als kunstmatige inseminatie. De stieren worden dan gehouden op bedrijven die er beter op ingericht zijn om volgens stap 2 en 3 van de arbeidshygiënische strategie de risico’s van stieren te verminderen.

Als het om wat voor (goede) reden niet mogelijk is om zonder stieren te werken, zorg dan dat de hekken voldoende hoog en sterk zijn. Een stier springt hoger en is sterker dan een koe. Neem ook de andere maatregelen die omschreven staan in de arbocatalogus omgang met melkvee en stieren.

Maar misschien nog belangrijker neem het risico serieus. Je wilt niet weten hoe vaak wij horen dit is een lieve lobbes, die doet nooit iemand kwaad. Na een ongeval lees je vaak, het was altijd zo’n lief dier. Trouwens een stier die niet kwaad is, is nog steeds groot, zwaar en sterk en kan iemand lelijk verwonden door iemand bijvoorbeeld onbewust ergens tegen aan te drukken.

Oudere mannen vaak slachtoffer

Verder valt op dat bij ongevallen met stieren vaak oudere mannen het slachtoffer zijn.
Ik kan het niet bewijzen, maar mijn vermoeden is dat het de oude boer is die het bedrijf heeft overgedragen aan de kinderen en nog wat klusjes doet. Een van die klusjes is het uit het weiland halen van de stier. Die is niet meer zo gewend aan de oude boer en die is niet zo alert en snel meer als vroeger en dan gebeurt het. 

Stierenvechters

Op internet staan allerlei filmpjes van stierenvechters. Je mag verwachten dat zij er op rekenen dat een stier in de aanval kan gaan. Toch worden ze soms verrast.
In de links wat filmpjes. Ik waarschuw jullie ze zijn niet leuk, misschien zelfs wel walgelijk. Maar let op hoe razendsnel zo’n stier kan zijn en hoe hoog en ver ze kunnen springen. Misschien zijn onze stieren minder snel en sterk, maar wil jij het uitproberen?
•    https://www.youtube.com/watch?v=6KKvGM6Ng30&rco=1
•    https://www.youtube.com/watch?v=toYxQmVl_5c 
•    https://www.youtube.com/watch?v=Cvo6zYl6Acs 

En jij? Ben jij een stierenvechter of werk je toch liever veilig?